Iktisadi Doktrinler Tarihi: An Overview of Economic Doctrines History
Iktisadi Doktrinler Tarihi: An Overview of Economic Doctrines History
Iktisadi doktrinler tarihi, ekonomik dÃÅÃncenin tarihsel geliÅimini ve farklÄ ekonomik okullarÄn ortaya ÃÄkÄÅÄnÄ inceleyen bir bilim dalÄdÄr. Iktisadi doktrinler tarihi, ekonomik teorilerin nasÄl oluÅtuÄunu, hangi sosyal ve siyasi koÅullarÄn etkili olduÄunu, hangi sorunlara ÃÃzÃm aradÄÄÄnÄ ve hangi sonuÃlara ulaÅtÄÄÄnÄ anlamak iÃin Ãnemlidir. Iktisadi doktrinler tarihi, aynÄ zamanda ekonomik dÃÅÃncenin felsefi, etik ve metodolojik temellerini de ele alÄr.
iktisadi doktrinler tarihi pdf 29
Iktisadi doktrinler tarihi, genellikle farklÄ dÃnemlere ve okullara gÃre sÄnÄflandÄrÄlÄr. En yaygÄn sÄnÄflandÄrmalardan biri ÅÃyledir:
Merkantilizm ve Fizyokrasi: 16. yÃzyÄldan 18. yÃzyÄlÄn sonuna kadar sÃren bu dÃnemde, ekonomik dÃÅÃnce ulusal zenginliÄin nasÄl artÄrÄlacaÄÄ Ãzerine odaklanmÄÅtÄr. Merkantilistler, ticaret fazlasÄ elde etmek ve altÄn stoklamak iÃin devlet mÃdahalesini savunurken, fizyokratlar, tarÄmÄn ÃretkenliÄini ve doÄal dÃzeni vurgulamÄÅlardÄr.
Liberal Äktisadi DÃÅÃnce: 18. yÃzyÄlÄn sonundan 19. yÃzyÄlÄn ortasÄna kadar sÃren bu dÃnemde, ekonomik dÃÅÃnce bireysel ÃzgÃrlÃk, rekabet ve piyasa mekanizmasÄnÄn Ãnemini vurgulamÄÅtÄr. Liberal iktisatÃÄlar, devlet mÃdahalesine karÅÄ ÃÄkarak, serbest ticaret, serbest piyasa ve serbest giriÅimcilik ilkesini savunmuÅlardÄr.
Klasik Äktisadi DÃÅÃnce: 19. yÃzyÄlÄn ortasÄndan 20. yÃzyÄlÄn baÅÄna kadar sÃren bu dÃnemde, ekonomik dÃÅÃnce Ãretim faktÃrlerinin daÄÄlÄmÄ, deÄer teorisi, bÃyÃme teorisi ve uluslararasÄ ticaret teorisi gibi konulara yoÄunlaÅmÄÅtÄr. Klasik iktisatÃÄlar, ekonominin uzun dÃnemde dengeye ulaÅacaÄÄnÄ ve tam istihdam saÄlayacaÄÄnÄ varsayarak, arz yÃnlà bir bakÄÅ aÃÄsÄ geliÅtirmiÅlerdir.
Marjinalist Devrim-Neo Klasik Äktisat: 1870'lerden 1930'lara kadar sÃren bu dÃnemde, ekonomik dÃÅÃnce tÃketici davranÄÅÄ, fayda teorisi, talep teorisi ve fiyat oluÅumu gibi konulara odaklanmÄÅtÄr. Marjinalist iktisatÃÄlar, bireysel tercihleri ve marjinal deÄiÅimleri analiz ederek, talep yÃnlà bir bakÄÅ aÃÄsÄ geliÅtirmiÅlerdir.
Keynesyen Äktisat: 1930'lardan 1970'lere kadar sÃren bu dÃnemde, ekonomik dÃÅÃnce makroekonomi, istihdam teorisi, gelir daÄÄlÄmÄ teorisi ve para politikasÄ gibi konulara yÃnelmiÅtir. Keynesyen iktisatÃÄlar, ekonominin kÄsa dÃnemde dengesizlikler yaÅayabileceÄini ve iÅsizlik sorunuyla karÅÄlaÅabileceÄini ileri sÃrerek, devlet mÃdahalesinin gerekliliÄini savunmuÅlardÄr.
Monetarist Äktisat: 1950'lerden 1980'lere kadar sÃren bu dÃnemde, ekonomik dÃÅÃnce para arzÄ, enflasyon, beklentiler ve ekonomik istikrar gibi konulara eÄilmiÅtir. Monetarist iktisatÃÄlar, para politikasÄnÄn ekonomik aktivite Ãzerinde belirleyici olduÄunu ve devlet mÃdahalesinin zararlÄ olduÄunu iddia etmiÅlerdir.
Yeni Klasik Äktisat ve Arz YanlÄ Äktisat: 1970'lerden 1990'lara kadar sÃren bu dÃnemde, ekonomik dÃÅÃnce rasyonel beklentiler, mikroekonomik temeller, arz ÅoklarÄ ve yeni bÃyÃme teorisi gibi konulara ilgi duymuÅtur. Yeni klasik iktisatÃÄlar, bireylerin rasyonel davrandÄÄÄnÄ ve piyasalarÄn verimli ÃalÄÅtÄÄÄnÄ varsayarak, ekonomik politikalarÄn etkisiz olduÄunu Ãne sÃrmÃÅlerdir.
Yeni Keynesyen Äktisat ve Post Keynesyen Äktisat: 1980'lerden gÃnÃmÃze kadar sÃren bu dÃnemde, ekonomik dÃÅÃnce piyasa kusurlarÄ, asimetrik bilgi, menà maliyetleri, nominal rijitlikler ve gelir daÄÄlÄmÄ gibi konulara yoÄunlaÅmÄÅtÄr. Yeni Keynesyen iktisatÃÄlar, piyasa kusurlarÄnÄn varlÄÄÄnÄ kabul ederek, ekonomik politikalarÄn etkili olabileceÄini savunmuÅlardÄr. Post Keynesyen iktisatÃÄlar ise Keynes'in orijinal fikirlerine sadÄk kalarak, belirsizlik, kurumsal faktÃrler ve tarihsel baÄlam gibi unsurlarÄ vurgulamÄÅlardÄr.
Anayasal Äktisat ve Reel KonjonktÃr Teorisi: 1980'lerden gÃnÃmÃze kadar sÃren bu dÃnemde, ekonomik dÃÅÃnce anayasal kurallar, kamu tercihi, siyasi Ãevrimler ve reel iÅ Ãevrimleri gibi konulara ilgi gÃstermiÅtir. Anayasal iktisatÃÄlar, ekonomik kararlarÄn anayasal kurallarla sÄnÄrlandÄrÄlmasÄ gerektiÄini savunurken, reel konjonktÃr teorisyenleri, teknolojik deÄiÅimlerin ekonomik dalgalanmalara neden olduÄunu ileri sÃrmÃÅlerdir.
Iktisadi doktrinler tarihi, ekonomi biliminin zengin ve ÃeÅitli bir tarihe sahip olduÄunu gÃstermektedir. FarklÄ iktisadi doktrinler arasÄnda hem ortak noktalar hem de farklÄlÄklar bulunmaktadÄr. Iktisadi doktrinler tarihi, hem geÃmiÅi anlamak hem de geleceÄi Åekillendirmek iÃin Ãnemli bir kaynak sunmaktadÄr. e0e6b7cb5c
